هزینه قرارداد ملکی یکی از موضوعات چالشبرانگیزی است که در هر معاملهای محل سوال واقع میشود و حتی گاهی معامله را برهم میزند. هزینههایی از قبیل هزینه انتقال سند ملک و هزینه بنگاه و کمیسیون اجاره آپارتمان را چه کسی باید بپردازد؟ برای پاسخ به این سوال لازم است از تعرفه هزینههای دفاتر اسناد رسمی و آنچه قانون مشخص کرده است، مطلع شوید.
با اطلاع از تعرفههای ثابت و یکسان میتوانید بدون دردسر معامله کنید و از هرگونه سوء استفاده و کلاهبرداری پیشگیری کنید.
در معاملات ملکی معمولا مشاور املاک، واسطه میان خریدار و فروشنده است و مطابق قانون میتواند هزینه انتقال سند ملک را از خریدار و فروشنده اخذ کند.
اما چنین نیست که هر مشاور رقم دلخواه خود را اعلام کند و بدون ضابطه هزینه انتقال سند ملک را طلب کند؛ اتحادیه مشاوران املاک در سال ۹۶ کمیسیون خریدوفروش ملک را تعیین کرده است. تعرفه اعلامشده شامل تمام معاملات مربوط به املاک اداری، مسکونی و تجاری میشود و برای همه این موارد یکسان است.
در هر معاملهای هزینههای رایجی وجود دارد که بدون پرداخت آنها معامله انجام نمیشود. هزینه انتقال سند ملک صرف این مراحل میشود:
هزینه خلافی ساختمان، نوسازی و پسماند: این هزینه به شهرداری پرداخت میشود.
ثبت مبایعهنامه در سیستم سراسری: دفتر معاملات املاک ۵ درصد ارزش ملک را از طرفین معامله میگیرد.
هزینه دفترخانه برای تنظیم و ثبت سند: هزینه دفترخانه بر عهده خریدار و فروشنده است و بین آنها تقسیم میشود. در دفترخانههای رسمی، سند زدن ۲۰۰ هزار تا ۲ میلیون تومان هزینه دربر دارد.
هزینه نقل و انتقال سند: اداره دارایی این هزینه را میگیرد.
هزینه نقل و انتقال سند را اداره دارایی میگیرد. در صورتی که ملک در اجاره کسی بوده باشد، مالیات بر اجاره هم از طرفین معامله گرفته میشود.
گاهی در بنگاه معاملات املاک بر سر اینکه چه کسی باید هزینه انتقال سند ملک را بپردازد، نزاعاتی درمیگیرد و تا حد برهم خوردن معامله پیش میرود. اما این مساله نیازی به درگیری ندارد. چرا که قبلا قانون تعرفههای ثابت و یکسانی را برای همه مشخص کرده است. طبق قانون و عرف معاملات املاک هزینههای مربوط به دارایی و استعلام و امثالهم بر عهده فروشنده است. اما هزینه ثبت سند در دفترخانه رسمی بین خریدار و فروشنده تقسیم میشود.
درصورتیکه ارزش ملک تا ۵۰۰ میلیون تومان برآورد شود، بنگاه تقریبا ۰.۵ درصد ارزش ملک را مطالبه میکند؛ اما این هزینه را از یک طرف معامله نمیگیرد. بلکه نیم درصد را خریدار و نیم درصد را فروشنده میپردازد.
درصورتیکه ارزش ملک بیش از ۵۰۰ میلیون تومان برآورد شود، هر یک از طرفین معامله ملزم به پرداخت ۰.۵ درصد سهم خود هستند. اما برای مازاد آن هم باید ۰.۲۵ به بنگاه بپردازند. علاوه بر این به این حق کمیسیون مالیات بر ارزش افزوده هم تعلق میگیرد و خریدار و فروشنده موظف به پرداخت آن هستند.